Διαμόρφωση γνώμης στην σύγχρονη εποχή

Ο Οδυσσέας Ελύτης στην συλλογή "Τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά" έχει ένα εκπληκτικό κείμενο για την ακρισία των μαζών στα πολιτικά ζητήματα και το πόσο ευεπίφοροι είναι κάποιοι στο να αποδίδουν "ταμπέλες" σε άλλους, χωρίς να εξετάζουν σε βάθος την σκέψη τους.

Σχολές σκέψεως της ελλαδικής εξωτερικής πολιτικής

Την εβδομάδα που παρήλθε σημειώθηκε ένας ενδιαφέρων, άτυπος διάλογος μεταξύ Σημίτη και Καραμανλή, για την πολιτική τους στα ελληνοτουρκικά, μέσω γραπτών παρεμβάσεών τους (προφανώς υπολείπεται κατά πολύ το επίπεδο από τον ιστορικό διάλογο Βενιζέλου-Μεταξά...).

• Άρθρο Σημίτη
• Δήλωση Καραμανλή

Αφορμή η αναθέρμανση της συζητήσεως για την πολιτική του Ελσίνκι και ο απολογισμός της μέσω ενός άρτι εκδοθέντος βιβλίου ("Η στρατηγική του Ελσίνκι"). Απόσπασμα από την εισαγωγή του καθηγητή Παν. Τσάκωνα, δημοσίευσε το "Βήμα".

Οι απόψεις των άρθρων δεν αποτυπώνουν μόνο τις προσωπικές απόψεις των συγγραφέων, αλλά απηχούν δύο διαφορετικές σχολές σκέψεως της ελλαδικής εξωτερικής πολιτικής, ως προς την αντιμετώπιση της Τουρκίας.

Πώς μετακομίζεις μια πρωτεύουσα;

Παρότι η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή της Μπραζίλια, θα ασχοληθώ με τους Αιγυπτίους. 

Οι Αιγύπτιοι, για να αποσυμφορήσουν το Κάιρο, χτίζουν νέα πρωτεύουσα! Το έργο ξεκίνησε το 2015 και εκεί σκοπεύουν να μεταφέρουν όλες τις κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες αναμένεται να συμπαρασύρουν και εταιρείες και πολίτες, στον δρόμο της εσωτερικής μεταναστεύσεως. 

Συνωμοσιολογία, δοκησισοφία και βλακεία

Η απροσδόκητη εμφάνιση και εξάπλωση του κορωνοϊού SARS-CoV-19 εκτός από τις επιπτώσεις στην δημόσια υγεία είχε και πλήθος παραπλεύρων συνεπειών, με την εμφάνιση κινημάτων συνωμοσιολογίας, αμφισβητήσεως της Επιστήμης και αντιστάσεως στις κρατικές αποφάσεις επιβολής περιοριστικών μέτρων.

Εν συνεχεία, παραθέτω, συγκεντρωμένες σε ενιαίο κείμενο, κάποιες απόψεις για τα συμβαίνοντα, τις οποίες εξέφρασα τους τελευταίους τρεις μήνες, επικαλούμενος την απλή λογική, άνευ της παραμικρής εμπλοκής αυστηρών ιατρικών και βιολογικών εννοιών, για τις οποίες άλλωστε έχω πλήρη άγνοια.

Το πλαίσιο της ελληνοτουρκικής αντιπαραθέσεως και η ΑΟΖ

Μελέτησα το περασμένο Σ/Κ ένα πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο (εξεδόθη μόλις τον Μάρτιο του 2020) βιβλίο για την ΑΟΖ και την επίδρασή της στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, του καθηγητή και πρώην υφυπουργού εξωτερικών (επί Καραμανλή του νεωτέρου) Γιάννη Βαληνάκη, επί των ημερών του οποίου ξεκίνησε η ανακίνηση του ζητήματος της ΑΟΖ.
https://biblionet.gr/titleinfo/?titleid=245904
https://www.valinakis.gr/portal/i-ellas-ton-tessaron-thalasson/

Κριτική επί άρθρου για ΑΟΖ Ελλάδος & Αιγύπτου

Έγραψε, χθες, μια κριτική για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία η βετεράνος στο διπλωματικό ρεπορτάζ Κύρα Αδάμ.

Κρίμα για μία σοβαρή δημοσιογράφο να επιστρατεύει τέτοιας κακίστης ποιότητος επιχειρήματα για να υποστηρίξει την άποψή της. Αναφέρομαι στα ποσοστά "εκπτώσεων", που καταγράφει.

 

Μια απλή επίσκεψη στο Google-Maps είναι αρκετή, για οποιονδήποτε, να ανακαλύψει ότι:

• Η απόσταση Κρήτης-Κύπρου στον άξονα Α-Δ είναι περίπου 340 νμ.
• Η απόσταση Κρήτης-Αιγύπτου στον άξονα Β-Ν είναι περίπου 240 νμ.

Το άρθρο αναφέρει επί λέξει:

"Η απόσταση των ανατολικών ακτών της Κρήτης μέχρι τον 28ο μεσημβρινό, που είναι πλασματικά το ανατολικό άκρο της ελληνο/αιγυπτιακής ΑΟΖ, είναι μόνον 80νμ, ενώ η πλήρης ΑΟΖ της Κρήτης είναι 200νμ."

 

Εστιάζει, δηλαδή, στον άξονα Α-Δ, στηλιτεύοντας την μερική οριοθέτηση και εξαγάγει το συμπέρασμα ότι απεμπολήσαμε 120νμ ΑΟΖ! Για την παρουσίαση αυτού του αποτελέσματος, όμως, μετράται η απόσταση από το θεωρητικό όριο των 200νμ.

ΑΟΖ-ολογία

Κάποια σύντομα σχόλια για τις πρόσφατες (και μάλλον βεβιασμένες) συμφωνίες οριοθετήσεως ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο.

Εν πρώτοις να παρατηρήσω την ένδεια ουσιαστικής κριτικής και την δημιουργία ενός, καταστροφικού για τον δημόσιο λόγο και την διανοητική διάπλαση της κοινής γνώμης, διπόλου μεταξύ υπεραισιοδόξων πανηγυρισμών αφ' ενός, θρήνων και κραυγών για προδοσία αφ' ετέρου.

Αφιστάμενος του πλαισίου αυτού, καταθέτω τις ακόλουθες κρίσεις.

Πρόχειρη αποτίμηση ελληνοτουρκικής κρίσεως

Κάποιες βασικές παρατηρήσεις.

1. Δεν πρέπει να πανηγυρίζουμε. Στον στρατιωτικό τομέα συνήθως οι επιδόσεις μας είναι καλές, στον πολιτικό χωλαίνουμε. Δεν θα ήθελα να επαναπαυθούμε στην υποχώρηση του τουρκικού στόλου και να υποκύψουμε σε ένα νέο Νταβός, για το οποίο θα απολογηθούμε με ένα νέο "mea culpa".
2. Το ελληνικό φιλότιμο διέπρεψε πάλι και αναφέρομαι στην τάχιστη κινητοποίηση στρατού και ναυτικού (η αεροπορία, ούτως ή άλλως, βιώνει μία κατάσταση διαρκούς επιφυλακής). Εικάζω πως εξετυλίχθησαν σκηνές ανάλογες με αυτές που περιγράφονται σε μαρτυρία για την προετοιμασία απόπλου του στόλου μας για τα Ίμια. 
3. Πολύ θετική εντύπωση μου προξένησε η διαχείριση της ροής των πληροφοριών και η απουσία φαινομένων Βερύκιου και Ευαγγελάτου. Επειδή δεν έχω εμπιστοσύνη στο ήθος και τον δεοντολογικό κώδικα των δημοσιογράφων, πιστώνω αυτό το γεγονός σε κάποιον κεντρικό επιτελικό σχεδιασμό.
4. Συνιστά σημαντική διπλωματική νίκη η παραδοχή του διεθνούς παράγοντος πως τα "αμφισβητούμενα" ύδατα είναι ελληνικά. Επισημαίνω πως δεν είναι μόνο η Τουρκία, που αμφισβητεί την διακαιοδοσία της Ελλάδος επί των υδάτων αυτών, αλλά και η Αίγυπτος.
5. Δεν αποκλείω οι Τούρκοι να επανέλθουν λίαν συντόμως.
6. Εάν οι τιμές του πετρελαίου δεν αυξηθούν συντόμως, προβλέπω να ατονεί η διαμάχη στην Α. Μεσόγειο. Οι υποθαλάσσιες εξορύξεις είναι κοστοβόρες και αποδίδουν κέρδος όταν οι τιμές πετρελαίου κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα. Και επειδή η σχετική τεχνογνωσία είναι κτήμα ολίγων πολυεθνικών (τα γεωτρύπανα των Τούρκων είναι μόνο για λεονταρισμούς!), μόνον, εφ' όσον δεν έχουμε ξανά άνοδο τιμών, οι συμφωνίες για την ΑΟΖ καθίστανται άνευ αντικρύσματος. Ίσως, όμως, αυτή η κατάσταση να μας ευνοεί, δεδομένου ότι, χωρίς ιδιαίτερο ανταγωνισμό και ενδιαφέρον, η σύναψη συμφωνιών με τα λοιπά κράτη γίνεται ευκολότερη. Εξ άλλου, όταν η Κύπρος, με τον Τάσσο Παπαδόπουλο, ξεκίνησε τις συμφωνίες για ΑΟΖ, δεν υπήρχε καμία προοπτική αμέσων εκμεταλλεύσεων (ίσως γι' αυτό η Τουρκία να ήταν υποτονική στις αντιδράσεις της). Απλώς εκείνες οι συμφωνίες απεδείχθησαν παρακαταθήκη για αργότερα, όταν οι συνθήκες μετεβλήθησαν.

Το 'εγώ', το 'εμείς' και η παθογενής ανυπακοή των Ελλήνων

Υπάρχει ένα πολύ αξιόλογο βιβλίο, τιτλοφορούμενο "Νεοελληνική Φαυλοκρατία" (συγγραφέας ο Ευάγγελος Κοροβίνης), με αντικείμενό του τα σαθρά θεμέλια αυτού του κράτους, εκ της συστάσεώς του, που το οδήγησαν να είναι φορέας ικανοποιήσεως ιδιοτελών συμφερόντων και πελατειακών σχέσεων. Οι όποιες προσπάθειες εκσυγχρονισμού του, δυστυχώς, ήταν αποσπασματικές και απέτυχαν.

Το προλογίζει ο Θεόδωρος Ζιάκας και εκεί συνεισφέρει μια ασυνήθιστη σκιαγράφηση της ελληνικής ιδιοπροσωπίας, χαρακτηρίζοντας τον Έλληνα ως ένα εντόνως εγωιστικό/ατομοκεντρικό υποκείμενο!

"Η ελληνική ατομικότητα είναι ο αμιγέστερος ατομικός τύπος ανθρώπου που εμφανίστηκε στην ιστορία. Ο πολιτισμικός αυτός τύπος έχει θετικά και αρνητικά. Τα θετικά αναγνωρίζονται στην ανοδική πλευρά της εξελικτικής καμπύλης του, ενώ τα αρνητικά τα βλέπουμε να υπερτερούν στην καθοδική της πλευρά, κατά την οποία το 'Εγώ' αυτοτοποθετείται υπεράνω κάθε συλλογικής αξίας. Είναι το άτομο που έχει χάσει μέσα του την ικανότητα του συλλογικώς υφίστασθαι. ... Η φαυλοκρατία, για να αναδυθεί και να εμπεδωθεί, καλλιέργησε έντεχνα και υπέρμετρα τα αρνητικά χαρακτηριστικά της ελληνικής ατομικότητας."

Για την Αγια-Σοφιά

Έχω την αίσθηση ότι το κυρίαρχο αίσθημα εις τας Αθήνας, από την ενέργεια Ερντογάν να μεταβάλλει την χρήση της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, δεν ήταν οργή, ούτε αγανάκτηση, αλλά αμηχανία!

Οι οξείες λεκτικές αντιδράσεις από ελληνικής πλευρά για το ζήτημα αυτό εκτιμώ ότι προκλήθηκαν όχι τόσο από το γεγονός της αλλαγής χρήσεως του ναού, καθ' εαυτό, αλλά από την απογοήτευση των ηγετικών μας ομάδων για την διάψευση των ουτοπικών τους οραμάτων για "εξημέρωση του θηρίου", μέσω Ε.Ε. και για εκδυτικισμό/εκπολιτισμό της Τουρκίας.