Γιατί ζηλεύω το Ισραήλ;

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Μ. Ανατολή (η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ήταν η θρυαλλίδα, αλλά προηγήθηκαν δύο άλλα εξίσου σημαντικά - ίσως και σχετιζόμενα - γεγονότα, η απόφαση των G20 για τον εμπορικό δίαυλο IMEC και η παύση της αμερικανικής βοήθειας προς την Αίγυπτο) έχουν θέσει ξανά στο επίκεντρο της προσοχής μας την μακροχρόνια διένεξη Ισραηλινών και Αράβων της Παλαιστίνης.

Στην Ελλάδα, όμως, διακρινόμαστε από μία ευρεία προκατάληψη (αν και μειούμενη, με την πάροδο των ετών) κατά του Ισραήλ, απότοκο ίσως "αριστερίστικων" αντιλήψεων, που κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο εν είδει δογμάτων και της ετεροβαρούς πολιτικής μας στάσεως υπέρ των Αράβων [1], τουλάχιστον μέχρι το 1990.

Χωρίς να υπεισέλθω, λοιπόν, σε ανάλυση των τρεχουσών συνθηκών και εκτίμηση σεναρίων, θα επιχειρήσω να καταγράψω μια αντίθετη οπτική, κάποιους γενικότερους λόγους για τους οποίους το Ισραήλ θα έπρεπε να είναι αξιοζήλευτο και πρότυπο για την Ελλάδα (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι προτρέπω σε έναν άκρατο μιμητισμό).

Γιατί ζηλεύω (με την θετική έννοια του όρου) το Ισραήλ, λοιπόν;

• Διότι κατάφερε να εδραιωθεί σε μια αφιλόξενη περιοχή και να προστατεύσει επιτυχώς τον πληθυσμό του, κάτι που εμείς αποτύχαμε να πράξουμε και το 1922 στην Μ. Ασία και το 1974 στην Κύπρο [2], ενώ εξακολουθούμε να αδιαφορούμε ακόμη για τους διωκομένους ομογενείς μας στην Β. Ήπειρο.
• Διότι όταν πρόκειται για την ασφάλεια του κράτους και των πολιτών του δεν επαιτεί προστασία από τρίτους, αλλά αυτενεργεί [3]. 
• Διότι η όποια υποστήριξη απολαμβάνει από μεγάλες δυνάμεις έχει κερδηθεί με την πολιτική του, με τις στρατιωτικές επιτυχίες του επί του πεδίου και την επιθετική προώθηση των θέσεών του (lobbying) [4], δεν του χαρίστηκε λόγω συγκυριών.
  
• Διότι παρά τις πολιτικές/στρατιωτικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζει και την ασταθή περιοχή όπου ευρίσκεται έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο βιομηχανικό και τεχνολογικό κέντρο [5]. Σε αντίθεση με εμάς, το Ισραήλ δεν αντιμετώπισε την ανάγκη για εξοπλισμό ως τροχοπέδη της οικονομικής του ευημερίας, αλλά ως μια ευκαιρία για εγχώρια ανάπτυξη. Η οποία δεν περιορίστηκε στην αποκλειστική παραγωγή πολεμικού υλικού, αλλά επεκτάθηκε και σε άλλες μορφές ασφαλείας, με ισραηλινές εταιρείες να κυριαρχούν τις τελευταίες 2 δεκαετίες παγκοσμίως στο πεδίο της κυβερνοασφαλείας (cybersecurity).
• Διότι η κοινωνία του έχει δομηθεί στο αρχαιοελληνικό πρότυπο του πολίτη-οπλίτη, με την θητεία και την (σχεδόν ισόβια) στρατιωτική δέσμευση των πολιτών να μην αντιμετωπίζεται ως πάρεργο και χαμένος χρόνος, αλλά ως τιμητική υποχρέωση έναντι του συνόλου [6].
  
• Διότι οι πολιτικοί του ηγέτες δεν προέρχονται από κομματικά φυτώρια, που προάγουν τον νεποτισμό και την αναξιοκρατία (αναδεικνύοντας συνήθως αέργους και φυγοστράτους), αλλά οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν διακριθεί σε πεδία μαχών (Μοσέ Νταγιάν, Γιτζάκ Ραμπίν, Αριέλ Σαρόν, Εχούντ Μπαράκ, Βενιαμίν Νετανιάχου, κ.α.).
• Διότι σε περιόδους κρίσεων ο πολιτικός του κόσμος ομονοεί, δεν υποσκάπτει την κοινή προσπάθεια για μικροκομματικά οφέλη.
• Διότι ο κρατικός του μηχανισμός είναι εθισμένος στην αναγνώριση πιθανών παθογενειών του και στην αντιμετώπισή τους, ώστε να παραμένει διαρκώς αποτελεσματικός και να βελτιώνεται [7].
  
• Διότι πιθανοί Ισραηλινοί αμφισβητίες του "Ολοκαυτώματος" θα ετίθεντο - τουλάχιστον - στο κοινωνικό περιθώριο, σε αντίθεση με δικούς μας αρνητές της γενοκτονίας των Ελλήνων της καθ' ημάς Ανατολής, ή εν γένει πολεμίους του ιστορικού μας αποτυπώματος, που προβάλλουν ως "διανοούμενοι" κύρους και καταλαμβάνουν δημοσίους θώκους ευθύνης!
  

Εν ολίγοις, αντί να αναζητούμε δικαιολογίες για να μεμφόμαστε το Ισραήλ, ας προσπαθήσουμε να παραδειγματιστούμε από την νοοτροπία του, που είναι το βασικό συστατικό για την εξέλιξή του σε σημαντική πολιτική, στρατιωτική και τεχνολογική δύναμη της περιοχής και ευρύτερα.

ΥΓ:

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η δήλωση Ισραηλινού επισμηναγού για την διαφορά προτεραιοτήτων Ελλήνων και Ισραηλινών, μετά από συνεκπαίδευση των δύο πολεμικών αεροποριών, τον Οκτώβριο του 2018, όπως κατεγράφη σε δελτίο τύπου της IAF (το οποίο σχολιάσθηκε εκτενώς και από τον Σάββα Βλάσση):

The difference between the air forces is also evident in debriefing: while the HAF's debriefs focus on mission success - and a mission is considered successful even in a case where several aircraft are intercepted - the IAF considers interceptions out of the question. "We have a significant goal, and that is bringing each one of our aircraft back home safely", explained Maj. Y.

Ενώ η αμιγώς επιχειρησιακή διάσταση των διαφορετικών νοοτροπιών IAF και ΠΑ είναι συζητήσιμη (εξ άλλου οι δύο αεροπορίες αντιμετωπίζουν αντιπάλους διαφορετικής φύσεως και ισχύος), δεν μπορεί να μην επισημανθεί η ευλαβική προσοχή του Ισραήλ στον ανθρώπινο παράγοντα, λόγω και της αριθμητικής του υστερήσεως. Παρότι και εμείς είμαστε ολιγάριθμοι, το έμψυχο δυναμικό στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται, σε πλείστες περιπτώσεις, ως αναλώσιμο.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

1. Στην επιλογή αυτή της εξωτερικής μας πολιτικής επηρέασε πολύ η νομικίστικη προσέγγισή μας στο ζήτημα της Κύπρου, επειδή ενδιαφερόμασταν για τις ψήφους των αραβικών κρατών στον ΟΗΕ. Με την απόσταση του χρόνου, δεν είμαι πεπεισμένος ότι δικαιωθήκαμε. Γενικότερα αμφισβητώ το όφελος από την υπερβολική μας προσήλωση στο νομικό σκέλος των διεθνών σχέσεων, αντί της υιοθετήσεως θουκυδιδείων αντιλήψεων, περί ισχύος, όπως πράττουν το Ισραήλ, αλλά και η Τουρκία (για να περιοριστώ μόνο στα γειτνιάζοντα κράτη). Και δεν είμαι ο μόνος που αντίκειται στον νομικισμό επί των διεθνών σχέσεων, την ίδια άποψη εξέφρασαν σε πρόσφατα άρθρα τους οι καθηγητές Πλατιάς και Κολιόπουλος (στα "Νέα", 15/08/2023) και Μούρτος και Μουστάκης (στον "Φιλελεύθερο", 11/11/2023).
   
2. Οι συγκεκριμένες εθνοτικές συγκρούσεις Ελλήνων-Τούρκων και Ισραηλινών-Αράβων προσομοιάζουν ως επακόλουθο της διαλύσεως/υποχωρήσεως μιας πολυεθνικής, αυτοκρατορικής συγκροτήσεως και της υποκαταστάσεώς της από "εθνικά" κράτη. Είναι αξιοπρόσεκτο, επίσης, ότι ο προαιώνιος εχθρός μας, από τον οποίον ηττήθημεν το 1922 και το 1974, είναι τωρινός σύμμαχος του βασικού αντιπάλου του Ισραήλ!
   
3. Το Ισραήλ έχει οικοδομήσει μεγάλη παράδοση σε παράτολμες αποστολές υπερασπίσεως πολιτών του ή ομοθρήσκων του, ακόμη και πολύ μακράν της επικρατείας του. Ενδεικτικές περιπτώσεις είναι η επιχείρηση "Κεραυνός" (1976), στο Εντέμπε, για την απελευθέρωση ομήρων αεροπειρατείας, η επιχείρηση "Όπερα" (1981), για την καταστροφή πυρηνικού αντιδραστήρα του Ιράκ, η μακρόχρονη μυστική επιχείρηση μεταφοράς των υπό διωγμό Αιθιόπων Εβραίων στο Ισραήλ (από τα μέσα της δεκαετίας του '70 κι έπειτα), αλλά κυρίως η επιμονή στις συλλήψεις Γερμανών εγκληματιών πολέμου (με αποκορύφωμα την απαγωγή του Άιχμαν από την Αργεντινή, το 1960) και η επιχείρηση "Οργή του Θεού", για την τιμωρία των πρωτεργατών της επιθέσεως στο Μόναχο, το 1972. Σε αντιδιαστολή, οι αυτουργοί των δολοφονιών των Τάσου Ισαάκ, Σολωμού Σολωμού, Αριστοτέλη Γκούμα και Κων/νου Κατσίφα κυκλοφορούν ελεύθεροι, άνευ του παραμικρού φόβου...
4. Ενδεικτική για την μεγάλη αποτελεσματικότητα της προωθήσεως φιλοισραηλινών θέσεων στις ΗΠΑ είναι η μελέτη των John Mearsheimer και Stephen Walt "The Israel lobby and US foreign policy".
   
5. Ενώ το ΑΕΠ των δύο χωρών ήταν συγκρίσιμο, με εξαίρεση την τελευταία δεκαετία, (όταν του Ισραήλ έφθασε να είναι σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτερο της Ελλάδος, το 2022), το χάσμα αποκαλύπτεται σημαντικότερο, αν αναλογιστούμε την ποιοτική διάσταση της οικονομικής δραστηριότητος, με το Ισραήλ να πρωταγωνιστεί στην τεχνολογική καινοτομία και την υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων, διαθέτοντας και μία σοβαρή βιομηχανική βάση.
6. Βεβαίως και η θητεία του Ισραήλ είναι ουσιαστική, με εκπαίδευση επικεντρωμένη στην παροχή δεξιοτήτων για την επικράτηση σε έναν πιθανό πόλεμο, όχι στο θεαθήναι, την τυπολατρία, τις αγγαρείες και τις παρελάσεις... Το υστερόγραφο του κειμένου βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην αναχρονιστική φιλοσοφία του ΕΣ.
   
7. Παρότι η έκβαση του πολέμου του Γιομ-Κιπούρ (1973) υπήρξε - εν τέλει - θετική για το Ισραήλ, η επιτροπή Αγκρανάτ ανέλαβε να διερευνήσει τις ευθύνες για τον αρχικό αιφνιδιασμό και τα συμπεράσματά της οδήγησαν σε πολιτική κρίση, καρατόμηση ανωτάτων στρατιωτικών διοικητών και σημαντικές δομικές αλλαγές. Έτερο χαρακτηριστικό παράδειγμα η στρατιωτική αποτυχία στον πόλεμο του Λιβάνου, το 2006, που προεκάλεσε άμεση, εκτενή κριτική ανάλυση των ενεργειών του Ισραήλ (πολιτικών και στρατιωτικών), με κορυφαία το πόρισμα της επιτροπής Βίνογκραντ. Συνεπεία αυτού - αλλά και εσωτερικών παρατηρήσεων - δρομολογήθηκε ένα πρόγραμμα μετασχηματισμού του τρόπου διοικήσεως και δράσεως των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ (IDF), που απέδωσε τους πρώτους καρπούς του, κατά τις επιχειρήσεις του 2008, στην Γάζα.