Πώς μετακομίζεις μια πρωτεύουσα;

Παρότι η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή της Μπραζίλια, θα ασχοληθώ με τους Αιγυπτίους. 

Οι Αιγύπτιοι, για να αποσυμφορήσουν το Κάιρο, χτίζουν νέα πρωτεύουσα! Το έργο ξεκίνησε το 2015 και εκεί σκοπεύουν να μεταφέρουν όλες τις κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες αναμένεται να συμπαρασύρουν και εταιρείες και πολίτες, στον δρόμο της εσωτερικής μεταναστεύσεως. 

Έχει γραφεί ότι ο προϋπολογισμός του έργου είναι 58 δις δολάρια! Προφανώς υπάρχει συνδρομή από την Σ. Αραβία, στενή σύμμαχο και υποστηρικτή της Αιγύπτου, στις ενδοαραβικές διαμάχες.

Περισσότερες πληροφορίες στα κατωτέρω δημοσιεύματα:

• https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-egypt-new-capital-idUSKBN22P24A 
• https://www.globalconstructionreview.com/news/first-tower-complete-egypts-new-capital/
  

Το πιο εντυπωσιακό κτίσμα (συγκρότημα, για την ακρίβεια) θεωρώ πως είναι το υπουργείο "αμύνης", το αποκληθέν και "οκτάγωνο".
https://www.thedrive.com/the-war-zone/29762/egypts-new-octagon-ministry-of-defense-complex-looks-like-an-alien-base-from-space

Δύο προβληματισμούς μου γέννησε αυτή η είδηση:

(α) Αν θα μπορούσε να έχει εφαρμογή, στην Ελλάδα, μία παρόμοια λύση, για την αποκέντρωση (χωρίς να εξετάσουμε, κατ' αρχήν, το οικονομικό σκέλος).

(β) Αν εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία αυτή ελληνικές κατασκευαστικές και μελετητικές εταιρείες, δεδομένων και των φιλικών σχέσεων Ελλάδος-Αιγύπτου, επί Σίσι.

Ως προς το (α), τόσο στην περίπτωση της βραζιλιάνικης πρωτεύουσας, όσο και στης Αιγύπτου, αναφερόμαστε σε χώρες με πάμπτωχο πληθυσμό, χωρίς "μεσαία" τάξη. Οπότε, τα εγχειρήματα αυτά μάλλον θα ήταν εύκολα, από κοινωνικής απόψεως, αρκεί να βρισκόταν ο χρηματοδότης.

Σε μια ευρωπαϊκή/"δυτική" χώρα, όμως; Πόσο εύκολο είναι να εξαναγκάσεις σε σχετικώς άμεση μετακίνηση εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια πληθυσμού;

Για την Ελλάδα, αυτό που θα σκεφτόμουν, με μακροπρόθεσμη στόχευση, είναι κάποια μέτρα σταδιακής αποσυμφορήσεως του κέντρου. Ενδεικτικώς:

1. Φορολογικά κίνητρα για εγκατάσταση επιχειρήσεων και επενδύσεις εκτός Αττικοβοιωτίας.
2. Φορολογικά αντικίνητρα για παραμονή επιχειρήσεων στο λεκανοπέδιο.
3. Μεταφορά της έδρας της Προεδρίας της Δημοκρατίας στην Θεσσαλονίκη.
4. Διασπορά φυσικών εδρών κεντρικών κρατικών υπηρεσιών ανά την επικράτεια, με δεδομένο ότι η υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών επικοινωνιών (ας όψεται ο κορωνοϊός...) καθιστά περιττή την εγγύτητά τους.
   
5. Μείωση ακαδημαϊκών σχολών και εισακτέων στο κέντρο. Όχι με την λογική της διασποράς, κατά το αποτυχημένο μοντέλο "κάθε χωριό και ΤΕΙ", αλλά στην κατεύθυνση της ισχυροποιήσεως των περιφερειακών ακαδημαϊκών κέντρων (Θράκη, Κρήτη, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Λάρισα). 

Νομίζω, όμως, ότι - δυστυχώς - η σύγχρονη Ελλάδα έχει δομηθεί στην λογική της "πόλεως-κράτους" (σαν την Σιγκαπούρη, απλώς με πολύ μεγαλύτερη ενδοχώρα, στην υπηρεσία του κέντρου) και δεν διαφαίνεται βούληση να αλλάξει αυτό... Αμφιβάλλω αν έχει καλλιεργηθεί έστω κάποιος προβληματισμός στους ιθύνοντες, για τις παρενέργειες της υπερσυγκεντρώσεως πληθυσμού, υπηρεσιών και οικονομικής δραστηριότητος στο κέντρο...

 

ΥΓ: Μία δευτερεύουσα παρατήρηση, από τις εικόνες των άρθρων, είναι ότι τα περισσότερα κτίρια διαθέτουν στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Πόσο ομορφότερες θα ήταν και οι δικές μας πόλεις, αν υπήρχε κάποιο ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό, τουλάχιστον σε δημόσια κτίσματα! Συγκρίνετε, για παράδειγμα το "οκτάγωνο", με το άχαρο δημαρχιακό μέγαρο της Θεσσαλονίκης...