Ίμια: Μεταξύ μύθων, απομυθοποιήσεων και πραγματικότητος

[ Το κείμενο ενημερώθηκε στις 14/02/2022, κατόπιν εποικοδομητικής ανταλλαγής απόψεων με τον "Βελισάριο", διαχειριστή του ομωνύμου ιστολογίου, τον οποίον και ευχαριστώ θερμότατα. Οι φράσεις με ερυθρή γραφή είναι αμιγείς δικές του επισημάνσεις, που συμπληρώνουν το πνεύμα και τους στόχους του δικού μου κειμένου. ]

Στην ελληνική ιστορία σπανίζουν οι περίοδοι ηρεμίας. Στην ταραχώδη διαχρονία μας έχουμε καταγάγει περηφανείς νίκες, αλλά και υποστεί ολέθριες ήττες.

Πώς, όμως, αντιμετωπίζουμε και προσλαμβάνουμε αυτές τις καθοριστικές για την πορεία μας στιγμές του παρελθόντος μας; Συνήθως κυριαρχεί ο συναισθηματισμός. Τις μεν επιτυχίες μας αρεσκόμαστε να τις θαυμάζουμε, περιοριζόμενοι στο ηρωικό τους σκέλος (επ' αυτού είχα αναφερθεί σε προηγηθέν άρθρο μου, με αφορμή την επέτειο της 28ης/10). Τις δε αποτυχίες μας προσπαθούμε να τις εξορκίσουμε και είθισται να τις αποδίδουμε σε κάποια διεθνή συμπαιγνία εναντίον μας, σε προδοσία, η σε υπερτέρους εξωγενείς παράγοντες.

Είδος εν ανεπαρκεία, δυστυχώς, είναι η εις βάθος λογική επεξεργασία και ανάλυση των γεγονότων, προκειμένου να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την προσαρμογή μας σε πιθανές παρόμοιες μελλοντικές καταστάσεις. Πώς προέκυψαν οι θρίαμβοί μας; Μπορούσαμε να τους γιγαντώσουμε περισσότερο; Υπήρχε δυνατότητα να αποφευχθούν οι καταστροφές μας; Ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα, αφού δεν τίθενται καν στον δημόσιο λόγο!

Εξαίρεση στον κανόνα αυτόν, απετέλεσε η προσπάθεια του διεθνολόγου κ. Νικολάου Παούνη να αναλύσει εκτενώς, υπό πρίσμα λογικής και ψυχραιμίας, την κρίση των Ιμίων. Εξέδωσε τα συμπεράσματά του, το 2013, στο τιτλοφορούμενο "Ίμια 1996" βιβλίο, Ωστόσο, η σύνοψη, το 2017, του βιβλίου σε σχετική μελέτη (για λογαριασμό του ΕΛΙΑΜΕΠ), με έμφαση στον στρατιωτικό κλάδο και την ισορροπία δυνάμεων, δεν νομίζω ότι δικαιώνει τις προσδοκίες για ωρίμανση της αναλυτικής μας νοοτροπίας, τουναντίον βρίθει απλουστεύσεων.

Επιθυμώντας να συνεισφέρω στην ορθολογική αποτίμηση των συμβεβηκότων του 1996, θα καταθέσω κάποιες παρατηρήσεις στην εν λόγω μελέτη.

Η σημασία του Rafale για την Ελλάδα

Αναντιρρήτως, η παρελθούσα Τετάρτη 19/1 υπήρξε ιδιαίτερη ημέρα, λόγω της ελεύσεως των 6 πρώτων μαχητικών αεροσκαφών Rafale, τα οποία μαζί με άλλα 18, που έπονται, θα συγκροτήσουν μία πλήρη πολεμική μοίρα (332). 

Ακολούθως, θα προσπαθήσω να αποδείξω την ιστορικότητα αυτής της ημέρας, προσπαθώντας να αναδείξω την ουσία του ζητήματος, αποφλοιώνοντάς την από τις ένθεν κακείθεν υπερβολές, που κυριάρχησαν, τις τελευταίες ημέρες, στον δημόσιο λόγο.

Το θεμελιώδες ερώτημα είναι ποιά η αναμενόμενη συνεισφορά των Rafale στην εθνική άμυνα και αν άξιζε μια τέτοια επένδυση, από απόψεως λόγου κόστους/οφέλους.

Η αβεβαιότητα, η μη πληρότητα και η σύγχρονη απολυτότητα

Κατά τις δεκαετίες του 1920 και 1930 συνέβησαν μερικές από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις στους τομείς των θετικών επιστημών. Το 1927, ο Werner Heisenberg προκαλεί επανάσταση στην Φυσική, διατυπώνοντας την "αρχή της αβεβαιότητος" (ή "αρχή της απροσδιοριστίας"). Ενώ, λίγο αργότερα, το 1931, διατυπώνεται ένα από τα σημαντικότερα θεωρήματα στην επιστήμη των Μαθηματικών, το "θεώρημα της μη πληρότητος", του Kurt Goedel.

Η παρούσα εποχή διακρίνεται από μία απολυτότητα στην διατύπωση απόψεων (τα ΜΚΔ διεδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο ως προς αυτό), η οποία σε εποχές κρίσεως (όπως τώρα, με τον κορωνοϊό, ή προηγουμένως, με την παγκόσμιο οικονομική κρίση, μετά το 2008) ενδέχεται να οδηγήσει σε φανατισμούς, ακρότητες και διχόνοια.

Πώς συσχετίζονται όμως οι δύο αυτές περίοδοι; Απλούστατα, με την διερεύνηση της απορίας, αν η μελέτη και η γνώση των δύο αυτών σημαντικών επιτευγμάτων του παρελθόντος μπορεί να συντελέσει στην μετρίαση της εντάσεως των αντιπαραθέσεων και στην άμβλυνση του κλίματος αντιπαλότητος, σήμερα.

Ηρωισμός και προετοιμασία: Τα μηνύματα των εθνικών επετείων

Είθισται να αναλωνόμαστε, κατά τις εθνικές μας επετείους, σε τυποποιημένα μηνύματα, που βρίθουν από πομφόλυγες και γενικότητες. Αρεσκόμαστε, επίσης, σε μια ηρωική περιγραφή των ιστορικών γεγονότων, που ενδέχεται να είναι εξιδανικευμένη ή παραπλανητική. 

Υποτίθεται ότι η υπερτόνιση των ψυχικών χαρισμάτων των προγόνων μας αποσκοπεί στον σημερινό μας παραδειγματισμό. Λαμβάνουμε όμως τα σωστά πρότυπα, ή η αποσιώπηση κάποιων αντιεπικοινωνιακών λεπτομερειών επηρεάζει αρνητικώς την διαμόρφωση της συλλογικής μας ταυτότητος;

Ελλάς-Γαλλία: Διαχρονική γεωπολιτική & εξοπλιστική σχέση

Αναντιρρήτως, μία από τις σημαντικότερες πολιτικές εξελίξεις, διεθνώς, της παρελθούσης εβδομάδος, ήταν η πολυσκελής ελληνογαλλική συμφωνία της 28ης Σεπτεμβρίου. 

Πριν σχολιάσουμε, όμως, την επικαιρότητα, αξίζει μία σύντομη αναδρομή σε κάποιες λησμονημένες λεπτομέρειες της ιστορίας, που θα μας βοηθήσουν στην ερμηνεία των τωρινών συμβάντων και ενδεχομένως τους δώσουν μια άλλη διάσταση.

Η σεξουαλικότητα ως βασικό αυτοπροσδιοριστικό στοιχείο

Προ ημερών διακινήθηκε μια ανοικτή επιστολή 160 προσωπικοτήτων, που περιείχε κριτική και επιφυλάξεις για την υπό διαμόρφωση "Εθνική στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+". Στα πλαίσια του ολοκληρωτικού πνεύματος της πολιτικής ορθότητος, η επιστολή λοιδωρήθηκε και συκοφαντήθηκε, χωρίς να αντιμετωπισθεί επί της ουσίας. Μάλιστα, οι διαψεύσεις ορισμένων εκ των φερομένων ως υπογραψάντων, επεσκίασαν ακόμη περισσότερο την ουσία του ζητήματος.

Το ζήτημα των ομοφυλοφίλων έχει καθιερωθεί να εντάσσεται στα πλαίσιο των ατομικών δικαιωμάτων. Μήπως, όμως, είναι αποπροσανατολιστική αυτή η οπτική και παραβλέπουμε ένα πρόβλημα γενικότερης παιδείας και αξιών; Πόσο τιμητικό μπορεί να είναι για την κοινωνία μας να προάγουμε, μέσω δημοσίου λόγου, ως βασικό στοιχείο αυτοπροσδιορισμού ενός ανθρώπου τις σεξουαλικές του προτιμήσεις;

Ποιά Τουρκία επιθυμούμε;

Προ μηνός, ο Απόστολος Δοξιάδης αφιέρωσε ένα άρθρο του στην Τουρκία, το καθεστώς Ερντογάν και την μειούμενη απήχησή του, με τον βαρύγδουπο τίτλο "Το τέλος του Ερντογάν". 

Δεν θα ασχοληθώ με τον μελλοντολογικό χαρακτήρα των γραφομένων του για την πορεία του ερντογανικού καθεστώτος, αλλά με κέντρισε ιδιαιτέρως η κατακλείδα του: "... μακάρι και για την Τουρκία αλλά, βέβαια, και για την Ελλάδα, της οποίας η διεθνής θέση προϋποθέτει μια όσο γίνεται πιο δημοκρατική και ορθολογική διακυβέρνηση στη γείτονα χώρα."

Πόσο ακριβής, όμως, είναι η τετριμμένη διατύπωση ότι μια "δημοκρατική" Τουρκία είναι προς το συμφέρον μας; Πόσο πραγματιστικό είναι, επίσης, ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Και πόσο σοβαρά έχουμε ασχοληθεί, ως χώρα, με την επεξεργασία σεναρίων για την εκμετάλλευση προς όφελός μας των εσωτερικών εξελίξεων στην γείτονα χώρα;

Ο Άκης ως αρχετυπικό είδος πολιτικού

Δεν είμαι υπέρμαχος της υποχρεωτικής δικαιώσεως του αποθανόντος, αλλά εξ ίσου απεχθάνομαι την συμπεριφορά του όχλου, όταν ξυλεύεται "δρυός πεσούσης".

Η εισαγωγή αυτή για μια ψύχραιμη προσέγγιση που θα επιχειρήσω στο φαινόμενο του άρτι μεταστάντος Άκη Τσοχατζόπουλου, ο οποίος, κατά την διάρκεια του βίου του, μετέβη από το καθεστώς της παντοδυναμίας (έως ασυδοσίας) στην κατάσταση του εξιλαστηρίου θύματος για τις αμαρτίες σύμπαντος του κομματικού κατεστημένου της μεταπολιτεύσεως! Και είμαι σίγουρος ότι πολλοί εκ των σημερινών κατηγόρων του συνωστίζονταν παλαιότερα στο γραφείο του, εκλιπαρώντας χάρες...

Νέο μαχητικό αεροσκάφος για την Ελβετία

Βίοι παράλληλοι για Ελλάδα και Ελβετία; Κι όμως, από την πολυετή διαδικασία επιλογής νέων μαχητικών αεροσκαφών για το πλούσιο και απόλεμο κράτος της Κ. Ευρώπης, θα μπορούσαμε να αντλήσουμε αρκετά διδάγματα.

Συν τοις άλλοις, οι εταιρείες και τα αεροσκάφη που συμμετείχαν στον διαγωνισμό για το ελβετικό συμβόλαιο, διαγκωνίζονται να διαμορφώσουν και την ΠΑ του μέλλοντος. Παρά ταύτα, όσα ελληνικά ΜΜΕ εδέησαν να ασχοληθούν με το θέμα (με έκπληξη διεπίστωσα ότι ακόμη και μέσα του ειδικού τύπου δεν έκαναν καν μνεία!), έμειναν στην επιφάνεια.

Διάλογος για πολεμική βιομηχανία στην Ελλάδα

Με αφορμή άρθρο-πρόταση του δημοσιογράφου Παντελή Σαββίδη, για ίδρυση πολεμικών βιομηχανιών στην Θράκη, παρήχθη ένας εκτεταμένος γραπτός διάλογος επί του θέματος στο φιλόξενο ιστολόγιό του, ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ, στις 30/06/2021.

Ακολουθούν, κατά χρονολογική σειρά, όλα τα σχετικά κείμενα.

Οι σύνδεσμοι για τις πρωτότυπες αναρτήσεις είναι οι εξής:

• https://www.anixneuseis.gr/κρατικεσ-στρατιωτικεσ-βιομηχανιεσ-σ/
• https://www.anixneuseis.gr/αντολογοσ-στην-προταση-για-πολεμικη-β/