Πολιτικοί στοχασμοί

Εδώ και καιρό, διαβλέποντας το παρακμιακό αδιέξοδο στο οποίο περιερχόταν σταδιακώς η χώρα μας, ήθελα να καταγράψω κάποιες σκέψεις μου επί των πολιτικών πραγμάτων. Εν τέλει, το έναυσμα μού δόθηκε από την εκλογική αναμέτρηση της 6ης Μαΐου 2012 και το αδιέξοδο που προέκυψε εξ αυτής.

Σκέψεις για τον θεσμό του Στρατού

[Το ακόλουθο κείμενο αποτελεί σύνοψη των εντυπώσεων που απεκόμισα κατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας και εγράφη αμέσως μετά την απόλυσή μου.]

Αναντιρρήτως, η στρατιωτική θητεία είναι μία χρονική περίοδος της ζωής των ανδρών (ή ακριβέστερα των ανδρών που δεν φυγομαχούν) που αφήνει ανεξίτηλα σημάδια πάνω τους.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να αποσαφηνισθούν, νομίζω, ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα για την αναγκαιότητα ή μη της υπάρξεως στρατού, καθώς και της μορφής που αυτός πρέπει να έχει (αμιγώς επαγγελματικός, εφέδρων, μεικτός).

Η θέση της πατρίδος μας στο ιστορικό-γεωπολιτικό γίγνεσθαι είναι τέτοια που απαιτείται σημαντική ισχύς για την διασφάλιση της ελευθερίας της, καθώς και την προάσπιση των εκτός συνόρων ομοεθνών μας και της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Βεβαίως η ισχύς μίας χώρας είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων (οικονομία, δημογραφικός παράγων, πολιτισμική ακτινοβολία, συνοχή στο εσωτερικό, παιδεία, κλπ), αλλά η στρατιωτική ισχύς παραμένει – καλώς ή κακώς – από αρχαιοτάτων χρόνων ένας βασικότατος συντελεστής στον καθορισμό της ισχύος μίας χώρας. 

Ο Ισοκράτης, η ρήση του για την παιδεία και η παρερμηνεία της

Τα τελευταία χρόνια αποδίδεται στον Ισοκράτη από πολλούς (με αποκορύφωμα μία ομιλία του τέως προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου) η εξής φράση:

Ἕλληνες εἰσί οἱ τῆς ἡμετέρας παιδείας μετέχοντες

Η ανωτέρω πρόταση χρησιμοποιείται ευρέως για την θεμελίωση, στην αυθεντία του Ισοκράτους, συγχρόνων πολιτικών θεωριών, πολλάκις με ύποπτες και ασαφείς στοχεύσεις, που μάλλον απέχουν παρασάγγας από το πνεύμα του μεγάλου ρήτορος.

Εάν ανατρέξουμε βεβαίως στον «Πανηγυρικό» (στίχος 50), από όπου υποτίθεται ότι προέρχεται η επίμαχη φράση, θα διαπιστώσουμε ότι η διατύπωση που χρησιμοποίησε ο Ισοκράτης ήταν αρκετά διαφορετική:

Τα "Δεκεμβριανά" του 2008

Τα εκτεταμένα επεισόδια ανά την επικράτεια της Ελλάδος, που ξεκίνησαν τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 7 Δεκεμβρίου 2008, είναι ενδεικτικά της διαλύσεως που υπέστη η χώρα αυτή και της καταστάσεως διαρκούς παρακμής στην οποία ευρίσκεται από το 1974 και έπειτα. Αδιανόητες σε οποιαδήποτε ευνομούμενη πολιτεία του κόσμου (πλην ίσως των χωρών του Τρίτου Κόσμου) καταστάσεις, όπως η κατάληψη δημοσίων κτιρίων - πολλάκις από άτομα που δεν έχουν καν την ιδιότητα του πολίτου - ή το «πανεπιστημιακό άσυλο» και ο αποκλεισμός εθνικών οδών, στην Ελλάδα (ή επί το ορθότερον Ελλαδιστάν, κατά τον καθηγητή Χ. Γιανναρά) θεωρούνται «δημοκρατικές κατακτήσεις του αγωνιζόμενου λαού». Οποιαδήποτε προσπάθεια, έστω υποτυπώδης, άρσεως ή περιορισμού των παραλόγων αυτών φαινομένων θεωρείται «φασιστική», «αντιδραστική», «αντιλαϊκή» κ.α. 

Το χειρότερο είναι πως στην Ελλάδα δεν υφίσταται πλέον κοινωνία. Ακόμη και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αντιθέτως, οι ελληνικές κοινότητες διέσωζαν μία συνείδηση συλλογικότητος. Η διά βαναύσου προπαγάνδας επικράτηση ιδεών ξένων προς την ελληνική πολιτισμική παράδοση (κομμουνισμός, φιλελευθερισμός κ.α.) έχει οδηγήσει την ελληνική κοινωνία σε ένα πρωτοφανές επίπεδο πρωτογονισμού. Όπως χαρακτηριστικώς ετόνιζε ο Ίων Δραγούμης, από το 1907 ήδη, κρίνοντας το στερεότυπο της «ταξικής πάλης», «… ο ανοιχτός και άγριος πόλεμος αναμεταξύ μια κοινωνική τάξη και μια άλλη είναι σημάδι πως διαλύνεται μια κοινωνία …». Σήμερα, η ευρεία κυριαρχία αυτών των ατομοκεντρικών και αντικοινωνικών αντιλήψεων, σε συνδυασμό με την δυσλειτουργία του κράτους το οποίο έχει (θεωρητικώς) την αποστολή να εμποδίσει την υποταγή του αδυνάτου στον ισχυρό, έχει μεταβάλλει την Ελλάδα σε ζούγκλα, όπου επικρατεί ο ισχυρότερος.

Διάλογος και debate

Κάθε γλώσσα εκφράζει έναν πολιτισμό· αποτελεί, δηλαδή, ένα μέσον αποτυπώσεως εννοιών που έχει παραγάγει ο εν λόγω πολιτισμός. Επί παραδείγματι, δεν συναντούμε σε άλλες γλώσσες, πλην της ελληνικής, την λέξη φιλότιμο, διότι – προφανέστατα – δεν  έχει αναπτυχθεί η ιδιότητα αυτή σε άλλους πολιτισμούς.

Η ελληνική γλώσσα είναι διαχρονικό δημιούργημα ενός υψηλοτάτου επιπέδου πολιτισμού, του ελληνικού (αναφέρομαι βεβαίως στις διαχρονικές αρχές και αξίες του ελληνικού πολιτισμού και όχι στο σημερινό πολιτισμικό μας επίπεδο, που παραπέμπει μάλλον σε Οθωμανούς υπηκόους) και έχει δύο εκπληκτικά χαρακτηριστικά: α) αποκαλύπτει την σημασία των λέξεών της μέσω της ετυμολογίας (σχέση σημαίνοντος-σημαινομένου) και β) έχει αστείρευτη συνθετική ικανότητα λέξεων.

Εν τούτοις, εδώ και ένδεκα έτη από την εισαγωγή του όρου «debate» στο ελληνικό πολιτικό λεξιλόγιο (θυμίζω ότι η διαδικασία αυτή πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην πατρίδα μας κατά την προεκλογική περίοδο του 1996), κανείς δεν έχει κατορθώσει να αποδώσει επιτυχώς τον όρο στην ελληνική γλώσσα.