Θεατρικοί προβληματισμοί

[Σχόλιο με αφορμή την θεατρική παράσταση "Επτά επί Θήβας" του Αισχύλου, που παρουσίασε, το θέρος του 2016, το ΚΘΒΕ, σε σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις.]

 

Απογοήτευση! Ένα σύνολο πολύ καλών ηθοποιών, που ερμήνευσε επιτυχώς τον ρόλο που του είχε ανατεθεί, αυτογελοιοποιήθηκε από τους νεωτερισμούς που εισήγαγε ο σκηνοθέτης σε ένα κλασικό έργο. Τι να "πρωτοθαυμάσει" κανείς; Την γελοιοποίηση των πολεμιστών, με χορογραφία που περιείχε κινήσεις... κουγκ-φου; Τα... τσιφτετέλια των πολεμιστών μαζί με τον χορό; Ή την κορυφαία του χορού να επιδίδεται σε άριες που παρέπεμπαν σε όπερα; Υπήρχαν στιγμές που νοσταλγούσα τον ρεαλισμό της... χολιγουντιανής "Ζήνας"!!!

Ο μεγάλος θεατράνθρωπος και τραγωδός Κάρολος Κουν είχε σχολιάσει παλαιότερα πως το μόνο αυθεντικό που διασώζεται από τις αρχαίες τραγωδίες είναι ο λόγος. Ούτε η κίνηση, ούτε τα σκηνικά, ούτε η μουσική. Στον λόγο, λοιπόν, πρέπει να επικεντρωνόμαστε - κατά τον Κουν πάντα - και όχι στα δευτερεύοντα διακοσμητικά στοιχεία.

Φαίνεται ότι όλοι οι σύγχρονοι ακολουθούν την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Μου θυμίζει και την άστοχη διδακτική μέθοδο των αρχαίων ελληνικών στο σχολείο (έχω αντιμαχήσει πολλές φορές με την - φιλόλογο - μάνα μου γι' αυτό το θέμα). Αντί να στοχεύουμε στο περιεχόμενο, ασχολούμασταν με όλα τα υπόλοιπα (γραμματική, συντακτικό, τεχνικές λόγου, κλπ) και αφήναμε στην άκρη το κυριότερο, τα διαχρονικά νοήματα που περιέχουν αυτά τα κείμενα.

Προσπαθώντας λοιπόν να αλιεύσω νοήματα από το κουλτουριάρικο "υπερθέαμα", συγκράτησα δυο εκπληκτικές φράσεις.

• "Ο έντιμος θάνατος είναι το μόνο κέρδος του ηττημένου. Ήττα μαζί κι ατίμωση, μόνο τιμή δεν κάνουν."
• "Το πένθος είναι για την πατρίδα, οι άρχοντες κι οι νόμοι φεύγουν."
  

Ειδικά η δεύτερη φράση, πόσο επίκαιρη! Αντικαταστήστε το "πένθος" με όποια άλλη λέξη θέλετε. Πέρα από τους πρόσκαιρους εξουσιάζοντες που αντιπαθούμε, πέρα από τους πρόσκαιρους νόμους που θεωρούμε άδικους ή ανόητους, υπάρχει μια πατρίδα που είναι παντοτινή! Και ενίοτε πρέπει να την σκεφτόμαστε...

ΥΓ: Ο σκηνοθέτης ήταν ξένος. Και αυτός, μαζί με τον άλλον ανεκδιήγητο Βέλγο (μου διαφεύγει το όνομά του) που "φύτευσε" επί των πολιτιστικών θεμάτων, κάποιος τυχάρπαστος υπουργός - δήθεν - πολιτισμού, επαληθεύουν στο έπακρον τον Γιανναρά, όταν σε μια τηλεοπτική συνέντευξή του, ερωτώμενος τί πειράζει αν εξαφανιστούν οι Έλληνες, όπως τόσα άλλα έθνη στο διάβα της Ιστορίας, απάντησε: "Διότι κανείς δεν θα μπορεί να καταλάβει τότε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, όπως εμείς!" Και τους τραγωδούς μας, θα προσέθετα μετά την χθεσινή εμπειρία.