Μια αναζωπυρωμένη διαφωνία στον ελλαδικό μικρόκοσμο (που αρέσκεται στον οπαδικό διχασμό, με μικρονοϊκά έως ανύπαρκτα επιχειρήματα), είναι αν ευσταθεί η άποψη πως ο Trump είναι "ανθέλληνας", λόγω των στενών προσωπικών σχέσεών του με τον Ερντογάν.
Κατ' αρχάς, απορρίπτω μετά βδελυγμίας κάθε χαρακτηρισμό "ανθ-/αντι-" ή "φιλο-" για οποιονδήποτε πολιτικό της αλλοδαπής. Η μηδαμινή πολιτική μας παιδεία αποκαλύπτεται από το ότι αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως στην πολιτική υπάρχουν μόνο συμφέροντα και κάθε αξιοσέβαστος πολιτικός (πρέπει να) είναι ταγμένος στην υπεράσπιση εκείνων της χώρας του.
Ας εξετάσουμε τον διττό ισχυρισμό ότι:
- Ο Trump είναι "ανθέλληνας", λόγω συμπάθειας προς τον Ερντογάν.
- Ο Biden "φιλέλληνας", εξ αιτίας διασυνδέσεων με Ελληνοαμερικανούς (κυρίως κατά το παρελθόν, ως γερουσιαστής).
Αναφύονται πλείστα πραγματιστικά τεκμήρια, ωστόσο, που καταρρίπτουν την θεωρία αυτήν.
Κατ' αρχάς, ξεκινώ με κάποιες βασικές παραδοχές για την αμερικανική πολιτική:
- Υπάρχουν - σε αντίθεση με το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο της Ελλάδος - πλείστοι πόλοι εξουσίας, όχι συμπλέοντες, κατ' ανάγκην. Οι επιθυμίες ενός προέδρου μπορεί να καταλήξουν σε ευθεία σύγκρουση με το Κογκρέσο, ή την Γερουσία, ή κάποια άλλη θεσμική υπηρεσία.
- Ένας γερουσιαστής μπορεί να πολιτεύεται με βάση προσωπικές επιρροές από "λόμπυ", αλλά δεν ισχύει το ίδιο (τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό) για τον πρόεδρο, που έχει να συνυπολογίσει πολύ περισσοτέρους και σημαντικότερους παράγοντες στην χάραξη πολιτικής.
- Οι βασικοί άξονες της εξωτερικής πολιτικής δεν μεταβάλλονται (όπως σε κάθε σοβαρή χώρα, της Ελλάδος - δυστυχώς - μη συμπεριλαμβανομένης) επί της ουσίας, παρά μόνον παρατηρούνται δευτερεύουσες παρεκκλίσεις.
Επί του προκειμένου:
- Το "άτυπο εμπάργκο" όπλων στην Τουρκία (στα πλαίσια του νόμου CAATSA) επεβλήθη επί Trump, με πρωτοστάτες τον γερουσιαστή Menendez και τον υπουργό εξωτερικών Pompeo.
- Η ανωτέρω πολιτική έναντι της Τουρκίας ήρθη μετά από πιέσεις του διδύμου Biden/Blinken και μετά την δίωξη του Menendez (ο οποίος ενδεχομένως να ήταν και ένας σοβαρός μελλοντικός εσωκομματικός αντίπαλος του Biden, για την διεκδίκηση της προεδρίας).
- Η προώθηση των επαλλήλων τριμερών στην Α. Μεσόγειο (Ελλάς-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάς-Κύπρος-Αίγυπτος) και η υποστήριξη του Νετανιάχου, που ήταν ένθερμος οπαδός αυτής της στρατηγικής, έγινε από τον Pompeo και ατόνησε κατόπιν, ο δε Νετανιάχου δεν χαίρει της εκτιμήσεως της σημερινής ηγεσίας του Λ. Οίκου (εν αντιθέσει προς την προκάτοχό της).
- Η προώθηση των "συμφωνιών του Αβραάμ" από τον Pompeo (ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μετά την προσέγγιση της Κίνας, από Nixon-Kissinger) αδυνάτιζε την επιρροή της Τουρκίας στην Μ. Ανατολή και δημιουργούσε προϋποθέσεις, μέσω του IMEC, για την περαιτέρω στρατηγική ανάδειξη της Ελλάδος (με παράλληλη παράκαμψη της Τουρκίας).
- Το κυριότερο, η επιδιωκόμενη από τον Trump προσέγγιση με την Ρωσία, θα αποδυνάμωνε την παραδοσιακή στρατηγική σημασία της Τουρκίας, ως ανάχωμα στην ρωσική απειλή (ή ως μεσολαβητή μεταξύ "Δύσεως" και Ρωσίας, όπως εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια).
Συμπερασματικώς, νομίζω πως η θητεία Trump υπήρξε πιο επωφελής για τα ελληνικά συμφέροντα, παρά την φαινομενικώς εχθρική ρητορική του. Ο δε "φιλελληνισμός" των "Δημοκρατικών ήταν κατά κύριο λόγο εξηρτημένος από τις πρωτοβουλίες Menendez, παρά ευρύτερη πολιτική.
Το παράδειγμα Menendez είναι ενδεικτικότατο για την καθοριστική επιρροή των προσώπων που περιβάλλουν τον εκάστοτε πρόεδρο. Θυμίζω ότι και η αμερικανική διοίκηση επί Trump έγινε πιο εχθρική έναντι της Τουρκίας, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων συμβούλου εθνικής ασφαλείας από τον Bolton. Οι αντίστοιχοι άνθρωποι που θα αναλάβουν θέσεις-κλειδιά στην όποια αμερικανική κυβέρνηση προκύψει τον Νοέμβριο του 2024 θα καθορίσουν εν πολλοίς και την οριστική κατεύθυνση πολιτικής. Κατά συνέπεια, το να προδικάζεται, με τόση μανία και μονομέρεια, ότι κάποιος θα είναι εχθρικός ή καταστροφικός, είναι τουλάχιστον κοντόφθαλμο.
Αν και, για το δημοσιογραφικό κατεστημένο (εγχώριο και διεθνές), φαίνεται πως έχει μεγαλύτερη σημασία να είσαι καλός ρήτορας και να θεωρητικολογείς για "δημοκρατία" και "δικαιώματα" από το να παράγεις έμπρακτα αποτελέσματα που εξυπηρετούν το κοινό καλό... Είναι οξύμωρο να τυγχάνει τέτοιας θετικής προβολής ο Obama, επί των ημερών του οποίου το παγκόσμιο (και κυρίως το ευρωπαϊκό) γίγνεσθαι ήρθε αντιμέτωπο με ολέθριες συνέπειες, εξ αιτίας των αλογίστων επεμβάσεων των ΗΠΑ σε Μ. Ανατολή και Β. Αφρική (Συρία και "Αραβική Άνοιξη").
Γενικότερα, έχω - κατά κανόνα - μεγαλύτερη εκτίμηση στους "Ρεπουμπλικανούς", παρά στους "Δημοκρατικούς", ως προς την εξωτερική τους πολιτική, διότι οι μεν πρώτοι κινούνται περισσότερο βάσει πραγματισμού, ενώ οι δεύτεροι διακρίνονται - μετά το 1990 - από έναν παράλογο - και παρά φύσιν της πολιτικής - ιδεαλισμό.
Εν πάσει περιπτώσει, αν είναι ζητούμενο να προκύψει ως από μηχανής θεός κάποιος "φιλέλληνας" πολιτικός στο εξωτερικό, για να μας σώσει, χωρίς να επιδεικνύουμε οι ίδιοι έντονη δράση προς την εξυπηρέτηση των συμφερόντων μας, τότε είμαστε ήδη καταδικασμένοι... Το ακόμη χειρότερο είναι να λαμβάνουν σαφή θέση οι πολιτικοί μας για εσωτερικά ζητήματα άλλων χωρών, βάσει των προσωπικών τους προτιμήσεων, θίγοντας τα ίδια τα συμφέροντα της χώρας!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[I]
Η τρίτη παραδοχή (αταλάντευτη εξωτερική πολιτική) και η 5η παρατήρηση (προσέγγιση ΗΠΑ-Ρωσίας) φαντάζουν εκ πρώτης όψεως αντιφατικές.
Αλλά δεν είναι, αν θεωρήσουμε απαρασάλευτο στόχο της αμερικανικής πολιτικής την διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας.
(α) Προσέγγιση με την Ρωσία, για ανάσχεση της Κίνας.
(β) Ταυτόχρονη αντιμετώπιση Ρωσίας-Κίνας.
Οι περισσότεροι "Ρεπουμπλικανοί" (του Kissinger συμπεριλαμβανομένου) ετάσσοντο υπέρ της (α) προσεγγίσεως, μέχρι που η εισβολή στην Ουκρανία, ανέτρεψε άρδην το σκηνικό, ενώ οι "Δημοκρατικοί" διακατέχονται ακόμη από έντονα ψυχροπολεμικά σύνδρομα, θεωρώντας την Ρωσία υπαρξιακή απειλή για τις ΗΠΑ.
Πέραν των λοιπών συνεπειών, λοιπόν, του πολέμου στην Ουκρανία, δι' αυτού κατάφεραν οι "Δημοκρατικοί" να επιβάλλουν στο εσωτερικό των ΗΠΑ την δική τους αντίληψη περί εξωτερικής πολιτικής, την οποία είναι πολύ δύσκολο να ανατρέψει οποιοσδήποτε και αν αναλάβει τα ηνία του Λ. Οίκου εφεξής.
[II]
Μια σημαντική παράμετρος για την επικινδυνότητα Biden.
Η Τουρκία - κατά παράδοση - κινείται επιθετικώς όταν εντοπίσει κενά εξουσίας (είτε στην Ελλάδα, είτε διεθνώς).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της Κύπρου: το 1964,
με στιβαρή ηγεσία LBJ στις ΗΠΑ και Γ. Παπανδρέου στην
Ελλάδα, υπεχώρησε ατάκτως από την απόπειρα εισβολής, το
1974, όμως, με την ακυβερνησία στις ΗΠΑ (λόγω "Watergate")
και τον γελοίο Ιωαννίδη, την απετόλμησε.
Ενδεχόμενη επανεκλογή Biden, πολύ πιθανόν να δημιουργήσει
συνθήκες παρόμοιες με εκείνες του 1974, με τις ΗΠΑ να
μένουν εν τη πράξει ακέφαλες και την Τουρκία να αισθάνεται
ότι έχει μεγαλύτερη ελευθερία (επιθετικών) κινήσεων.
[III]
Ο Κων/νος Παπαρρηγόπουλος, σχολιάζει την αντιδιαστολή των προσόντων του αυτοκράτορος Λέοντος Στ´ (του επονομαζομένου και "Σοφού") με εκείνα του προκατόχου και πατρός του - και ιδρυτού της Μακεδονικής Δυναστείας - Βασιλείου Α´ (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Δ´, σελ. 78-79).
Όθεν επωνομάσθη μέν σοφός καί φιλόσοφος, αλλά απέδειξε δι' άπαντος αυτού του βίου, τού τε δημοσίου καί τού ιδιωτικού, ότι η ψιλή παιδεία, η περί τάς λέξεις μόνον περιωρισμένη καί γεγυμνωμένη πάσης θετικής αρετής, εις ουδέν άλλο συντελεί, ή εις το νά καταστήση εμφανεστέραν καί μάλλον αδικαιολόγητον τήν κακίαν.
Ο μεν ήτο αμαθής, αλλά πρακτικός άνθρωπος, ο δέ λογιώτατος, άλλα παντελώς άπρακτος.
Οι δύο αυτές προσωπικότητες της ιστορίας μας μπορούν να ιδωθούν και ως αρχέτυπα δύο διαφορετικών ηγετικών μορφών:
- Θεωρητικός: Χαρισματικός σε γνώσεις και ρητορική δεινότητα, που εντυπωσιάζει το ακροατήριό του, αλλά αδυνατεί να παραγάγει θετικό αποτέλεσμα διά των πράξεών του.
- Πρακτικός: Αφανής (έως αποκρουστικός) σε προσωπική παρουσία, αλλά αποτελεσματικός σε έργα ουσίας.
Αυτά ως έμμεση κριτική στους διθυράμβους ή τα λιβελογραφήματα δημοσιογράφων, που περιορίζονται στην επιφανειακή εικόνα πολιτικών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.